آشنایی با پمپ های هیدرولیک و انواع آن
پمپ های هیدرولیک :
- پمپ های جابجایی مثبت و غیر مثبت را از هم تشخیص دهد.
- با اصول کار پمپ های دنده ای، پره ای و پیستونی آشنا شود.
- تفاوت بین پمپ های جابجایی ثابت و متغیر، پمپ های دنده ای خارجی و داخلی و همچنین پمپ های پیستونی محوری و شعاعی را تشخیص دهد.
- عملکرد و طرز کار پمپ های تنظیم کننده فشار را تشریح کند.
- با انواع پمپ های مختلف مورد استفاده در سیستم هیدرولیک آشنا می شود.
- برای کاربردهای مختلف هیدرولیکی نوع پمپ و اندازه آن را انتخاب نماید.
- تعمیرات و مراقبت های اولیه بر روی پمپ را انجام دهد.
همچنین بخوانید : بازدیدهای اولیه و ضروری پمپ
عملکرد :
هدف از کاربرد پمپ در یک سیستم هیدرولیک ایجاد جریان است. پمپ در واقع قلب یک سیستم هیدرولیکی است که انرژی مکانیکی را به انرژی هیدرولیکی تبدیل می کند، این انرژی مکانیکی مورد نیاز از یک موتور الکتریکی یا موتور احتراق داخلی گرفته می شود. همانگونه که توان دورانی مکانیکی حاصل گشتاور و سرعت می باشد، توان هیدرولیکی نیز حاصل فشار، زمان و جریان است.
پمپ می تواند بگونه ای طراحی شود که هم جریان و هم فشار ان هر دو ثابت باشند در حالی که مقدار پارامترهای دیگر می تواند بر حسب بار گذاری تغییر کند. به عبارت دیگر، با ثابت نگهداشتن جریان پمپ، فشار می تواند با توجه به افزایش بار بیشتر شود به طور عکس هنگامی که پمپ فشارثابتی دارد.
جریان با افزایش بار گذاری پایین می آید. بطور کلی عملکرد پمپ ها شبیه به هم می باشد هنگام عملکرد مکانیکی پمپ، یک خلاء جزئی در قسمت ورودی آن ایجادمی شود این خلاء باعث می شود که فشار اتمسفر وارد بر سیال، سیال را از دهانه ورودی وارد پمپ کند. سپس پمپ سیال را به طرف سیستم هیدرولیکی می راند.
پمپ شامل دو سوپاپ یکطرفه است. سوپاپ یکطرفه یک به ورودی متصل است و فقط اجازه می دهد تا سیال وارد پمپ شود. سوپاپ یکطرفه دو به قسمت خروجی متصل است و فقط اجازه خروج سیال را می دهد. هنگامی که پیستون به سمت چپ کشیده می شود.
یک خلاء جزئی در محفظه از پمپ ایجاد شده و سوپاپ یکطرفه را در محل خودش بسته نگه می دارد و فشار اتمسفر، سیال را از طریق سوپاپ سیال یکطرفه 1 را می بندد و سوپاپ یکطرفه را باز می کند. در این هنگام تحت فشار تحت تاثیر نیروی پیستون به بیرون از سیلندر رانده می شود. حجمی از سیال که توسط پیستون در مرحله تخلیه از سیلندر خارج می شود حجم جابجایی پمپ گفته می شود.
همچنین بخوانید : نحوه عملکرد پمپ های دنده خارجی
بطور کلی پمپ ها را می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود
- پمپ های جابجایی غیر مثبت (جریان پیوسته)
- پمپ های جابجایی مثبت (جریان گسسته)
پمپ های جابجایی غیر مثبت
اینگونه پمپ ها، به پمپ های هیدرو دینامیکی معروف هستند. در این گونه پمپ ها فشار تولیدی متناسب با سرعت دوران رو تور (پروانه) می باشد. به عبارت دیگر سیال با استفاده از نیروی اینرسی ناشی از حرکت، جابجا و انتقال داده می شود. این پمپ هاتوانایی لازم برای مقاومت در برابر فشار بالا را ندارند و به طور کلی برای فشار های پایین و حجم زیاد جریان، کاربرد دارند به طور معمول حداکثر توانایی فشار محدود به kg/cm230-20 می باشد.
این پمپ ها اصولاً برای انتقال سیال از یک محل به محل دیگر استفاده می شوند و کاربرد آنها در سیستم های هیدرولیک محدود می باشد. با توجه به اینکه تعداد قطعات دوار در این پمپ ها کمتر است، بنابراین هزینه آنها پائین می باشد همچنین نیاز به سرویس و نگهداری کمتری دارند. در این پمپ ها از قانون اول نیوتن برای حرکت سیال در برابر مقاومت سیستم استفاده می شود.
اگر چه این پمپ ها جریان روان و پیوسته ای بوجود می آورند ولی با افزایش مقاومت سیستم (مقاومت در برابر جریان) جریان خروجی آنها کاهش می یابد. در این پمپ ها می توان مجرای خروجی پمپ را بطور کامل مسدود نمود، در این حالت پمپ بصورت هرز می چرخد و جریان ارسال نمی شود.
بنابراین دبی پمپ تنها به سرعت دورانی پمپ (rpm) بستگی ندارد بلکه به مقاومت خارجی سیستم نیز بستگی دارد، هم چنانکه مقاومت خارجی افزایش می یابد مقداری از سیال به سمت عقب برمی گردد و سبب کاهش میزان دبی می شود. زمانی که مقاومت خارجی سیستم زیاد باشد هیچ جریانی تولید نمی شود و بنابراین بازده حجمی آن صفر خواهد شد.
نمونه ای از این پمپ ها، پمپ های گریز از مرکز و پمپ های محوری می باشند. در پمپ های گریز از مرکز که یک طرح ساده از آن در شکل (3-2) نشان داده شده است، نیروی اینرسی دورانی به سیال منتقل می شود. پمپ های گریز از مرکز خود به خود قادر به پمپاژ سیال نیستند یعنی مکشی در آنها ایجاد نمی شود. برای رفع این مشکل دریچه ورودی پمپ پائین تر از سطح سیال قرار دارد تا بواسطه نیروی جاذبه، سیال وارد پمپ شود.
همچنین بخوانید : عیب یابی سیستم های هیدرولیک
اساس کار :
سیال از دریچه ورودی وارد مرکز پروانه می شود. پروانه (ایمپلر) با چرخش سریع خود به سیال نیروی گریز از مرکز وارد کرده و سبب حرکت سریع سیال به سمت خروجی پمپ خواهد شد. به طور کلی از پمپ های گریز از مرکز در ایستگاه های پمپاژ جهت ارسال آب به خانه ها و کارخانه ها استفاده می شود.
از جمله مزایای پمپ های جا به جایی غیر مثبت:
- هزینه اولیه، سرویس و نگهداری ان کم می باشد.
- ساددگی نصب و عملکرد و همچنین قابلیت اطمینان بالا
- قابلیت پمپاژ هر نوع سیال، بطور مثال لجن و دوغاب
با توجه به اینکه در این دسته از پمپ ها پروانه به سیال انرژی جنبشی وارد می کند، پمپ های گریز از مرکز به تولید کننده های توان جنبشی (هیدروکنتیک) نیز معروف هستند.
پمپ های هیدرو استاتیکی یا جابجایی مثبت :
این نوع پمپ ها در صنعت هیدرولیکی کاربرد وسیعی دارند. منظور از پمپ های جابجایی مثبت، پمپ هایی هستند که به ازای هر دور چرخش محور پمپ مقدار مشخصی از سیال را به سیستم هیدرولیکی ارسال می کند. به عبارت دیگر جریان تولیدی به حجم جابجایی پمپ و سرعت دوران آن بستگی دارد.
این پمپ ها توانایی غلبه بر فشار حاصل از بارهای مکانیکی سیستم را دارد. بنابراین جریان خروجی مقداری ثابت است و به فشار سیستم بستگی ندارد.
از دیگر مزایای مربوط به این پمپ ها این است که محدوده های فشار ضعیف و فشار قوی را از هم جدا کرده و بنابراین جریان سیال نمی تواند از محدوده فشار قوی به فشار ضعیف نشت کند. با توجه به خصوصیات ذکر شده پمپ های جابجایی مثبت گزینه بسیار خوبی برای کاربرد در سیستم های هیدرولیکی می باشند.
همچنین بخوانید : بازدیدهای اولیه و ضروری پمپ
مزایای پمپ های جابجایی مثبت نسبت به پمپ های جابجایی غیر مثبت :
- توانایی تولید فشارهای بالا
- ابعاد کوچک و فشرده
- بازده حجمی بالا
- نسبت تغیرات جزئی در بازده در محدوده فشار طراحی شده
- انعطاف پذیری بالا
همانطور که قبلاً توضیح داده شد، مهم است که بدانیم پمپ ها فشار تولید نمی کنند بلکه آنها فقط جریان تولید می کنند. مقاومت ایجاد شده در برابر جریان در سیستم های هیدرولیک است که سبب ایجاد فشار می شود. در یک پمپ جابجایی مثبت چناچه مجرای خروجی جهت تخلیه سیال به فضای محیط باز شود جریان ایجاد خواهد شد ولی فشاری بالاتر از فشار اتمسفر تولید نمی شود، چون مقاومتی در برابر جریان سیال وجود ندارد.
چنانچه مجرای خروجی تا اندازه ای مسدود شود با توجه به مقاومتی که در مسیر جریان ایجاد می شود فشار افزایش می یابد. حال اگر مجرای خروجی بطور کامل مسدود شود مقاومت در برابر جریان بطور نامحدود افزایش می یابد و سبب افزایش بیش از حد فشار و شکستگی قطعات پمپ و دیگر اجزای مدار خواهد شد. به همین دلیل است که از سوپاپ های کنترل برای افزایش ضریب ایمنی پمپ های جابجایی مثبت استفاده می شود، تا از افزایش بیش از حد فشار جلو گیری کند.
پیشنهاد: چنانچه قصد خرید انواع کمپرسور و لوازم جانبی آن را دارید با انتخاب اطلس کاسپین، میتوانید بهترین و باکیفیتترین محصولات با مارک اطلس کوپکو و … را تهیه فرمایید. ، فروشگاه اینترنتی ما به آدرس : compressoryar.ir آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است.
همچنین اگر در هر یک از مراحل خرید، با مشکل مواجه شدید، میتوانید با شماره های :
33357480 028
09122000264
09122000359
تماس بگیرید تا کارشناسان و متخصصان ما، به تمامی ابهامات و سوالات شما پاسخ ده