مشخصه های اصلی فیوزها

یادآوری شناخت فیوز

یادآوری شناخت فیوز

یادآوری شناخت فیوز

یادآوری شناخت فیوز

مقدمه ( یادآوری شناخت فیوز )

 وظیفه ی یک سیستم قدرت، تحویل انرژی الکتریکی به مصرف کننده به طور مداوم و بدون وقفه می باشد. مهم ترین خطر برای یک سیستم قدرت، اتصال کوتاه می باشد که باعث تغییرات شدید و ناگهانی در آن می شود. ایجاد خطا و اتلاف انرژی زیاد به صورت حرارت در محل اتصال کوتاه، باعث آتش سوزی، صدمات مکانیکی و الکتریکی به تجهیزات می شود.

لازم است اولا قسمت معیوب هر چه سریعتر از مدار جدا شده تا به قسمت های سالم صدمه ای نرسد و ثانیا حداقل قطعی برق در قسمت های سالم را داشته باشیم. این امر مستلزم به کارگیری انتخاب و به کارگیری صحیح وسایل حفاظتی اعم از رله ها و فیوزها می باشد. فیوزها خود مستقیما خطا را حس کرده و مدار را قطع می کنند، در حالی که رله ها پس از احساس خطا برای رفع آن به کلیدهای مربوطه فرمان می دهند.

از نظر حفاظتی، یک سیستم قدرت به نواحی کوچکتری تقسیم می شود که هر کدام از این نواحی ممکن است توسط وسایل حفاظتی اصلی و چندین وسیله حفاظتی پشتیبان مورد حفاظت قرار گیرد.

فیوز وسیله‌ای است که مدارهای الکتریکی را در برابر جریان غیر مجاز محافظت می‌کند. اگر جریانی بیش از جریان نامی از فیوز بگذرد فیوز می‌سوزد و بدین ترتیب جریان برق، قطع خواهد شد. به عبارت ساده، فیوز یک وسیله حفاظتی است که در تجهیزات و مدارات الکتریکی به کار برده می‌شود. تا در مواقعی که جریانی بیشتر از حد انتظار از وسیله عبور می‌کند، با سوختن فیوز مدار قطع شود تا تجهیزات دیگر آسیبی نبینند. این وسیله اولین بار توسط توماس ادیسون در سال ۱۸۹۰ میلادی ثبت اختراع شده است.

 

یادآوری شناخت فیوز :

  • شناخت کامل فیوزها در این مختصر نمی گنجد. به همین دلیل توصیه می شود که برای آشنایی بیشتر، به مراجع مربوط و مخصوصاً همه بخش های آخین چاپ استاندارد IEC269 ، مراجعه شود.
  • توجه شود که محورهای منحنی های شدت جریان نسبت به زمان قطع، به صورت لگاریتمی است و به این دلیل است که شکل آنها خمیدگی کمتری نسبت به واقعیت نشان می دهد در مقیاس معمولی شکل منحنی حالت “عکس زمانی” (inverse time) دارد.

منحنی های دو فشنگ فیوز با جریان اسمی 200 آمپر

استفاده از مشخصه های فیوز برای حفظ ایمنی

     پس به طور خلاصه روال کار به این صورت است:

(1) جریان نامی (In) فیوز با توجه به بند (2) از 6P4-1-1 مشخص می شود.

(2) با در دست داشتن In و استفاده از منحنی های مربوط به فیوز مورد استفاده، شدت جریان اتصال کوتاه احتمالی Ip ، برای 4،0 ثانیه (بسته به شرایط) تعیین می گردد.

(3) با محاسبه امپدانس حلقه اتصال کوتاه فاز به بدنه Zs ، از روی مشخصه های مدار، بند (5) از 6P4-1-1 ، مقدار Ia=IKmin به دست می آید:

Ia = IKmin

برای مطابقت با مقررات لازم است:

Ia

اما اشکال اصلی کار از همین جا شروع می شود.

اول اینکه منحنی هایی که برای انتخاب Ip مورد استفاده قرار می گیرند، باید با مقیاسی بزرگ و با تقسیمات طولی و عرضی بیشتر از آنچه در شکل 6P4-3 نشان داده شده است، باشد. معمولاً هر دسته از منحنی ها بر روی یک کاغذ A4 رسم می شود تا قابل استفاده شود.

دوم اینکه کسانی که این نوع منحنی ها را تهیه می کنند باید تجربه کافی برای این کار داشته باشند.

سوم اینکه در کشور ما معمولا از انواع فیوزها و فشنگ های نامرغوب استفاده می کنند که معلوم نیست با چه استانداردی مطابقت دارد. ارزانی جنس برای وارد شدن آن به بازار کافی است.

پس چه باید کرد که هم تا جایی که مقدور است استاندارد رعایت شود و هم لازم نباشد از منحنی هایی که در هر حال در دسترسی نیستند استفاده شود.

به نظر می رسد راهی را که مبحث 13 از مقررات ساختمانی ایران در پیش گرفته است، منطقی باشد. این در واقع راه حلی است که تا قبل از تدوین استاندارد های IEC 364و IEC 269 در آلمان رواج داشت. در جدول زیر نحوه انتخاب حداقل شدت جریان مجاز از روی In با استفاده از یک ضریب، که به آن ضریب K می گویند. نشان داده شده است به نحوی که برای حداقل شدت جریان اتصال کوتاه به جای Ip،In0k انتخاب می شود.

و با انتخاب ضریب K که برای تجهیزات و موقعیتهای مختلف متفاوت است، مقدار In0k مشخص می شد.( یادآوری شناخت فیوز )

جدول 6P4-2 ضریب K

 برای سیستم ها و تجهیزات حفاظتی مختلف

 

K

 

سیستم توزیع 

  شبکه هوائی یا کابلی

5/2
 

فیوز اصلی انشعاب

5/2
فیوز زود پز5/3
تاسیسات مصرف کننده 

فیوز دیر پز

آمپر 505/3
آمپر 635
کلید مینیاتوری تا 25 آمپر نوع LS 5/3
کلید مینیاتوری تا 25 آمپر نوع HLS5/2
کلید خودکار مجهز به رله مغناطیسی25/1*

* در مورد کلیدهای خودکار ضریب 25/1 در شدت جریان تنظیم رله مغناطیسی اعمال می شود. (این جدول از استاندارد 0100     VDE گرفته شده است.

یادآوری شناخت فیوز / یادآوری شناخت فیوز / یادآوری شناخت فیوز / یادآوری شناخت فیوز / یادآوری شناخت فیوز