هوای خشک و بخار آب – هوای مرطوب

هوای خشک و بخار آب

هوای خشک و بخار آب

COMPRESSED AIR MANUAL BOOK

راهنمای هوای فشرده

1-4-1 بررسي کلي هوا (Air in general) در هوای خشک و بخار آب

هوای خشک و بخار آب، هوا، ترکيب گازي است، بي رنگ، بي بو و بي مزه. هوا از گازهاي بسياري تشکيل شده است، اما گازهاي تشکيل دهنده آن عمدتاً اکسيژن و نيتروژن هستند. در بيشتر شرايط محاسباتي مي توان هوا را به عنوان يک ترکيب گازي کامل درنظر گرفت. ترکيب هوا از سطح دريا تا ارتفاع 25 کيلومتري نسبتاً ثابت است.

هوا کم و بيش با ذرات جامدي مثل گرد و غبار، شن، دوده و کريستال هاي نمک آلوده مي شود. ميزان آلودگي در نواحي پرجمعيت، بالاتر و در روستاها و ارتفاعات بالاتر کمتر است.

هوا يک ماده شيميايي نيست. بلکه ماده اي است که بطور مکانيکي ترکيب شده است. به همين علت است که می توان اجزاي سازنده آن را به عنوان مثال با سرد کردن ، از يکديگر جدا کرد.

1-4-2 هواي مرطوب (Moist air) در هوای خشک و بخار آب

هوا را مي توان به عنوان ترکيبي از هواي خشک و بخار آب در نظر گرفت. هوايي که حاوي بخار آب است، هواي مرطوب ناميده مي شود، اما رطوبت هوا مي تواند در حدود گسترده تغيير نمايد. هوا مي تواند کاملاً خشک باشد و يا از رطوبت اشباع شده باشد. حداکثر فشار بخار آبي که هوا مي تواند در خود نگاه دارد با ازدياد دما افزايش مي يابد. حداکثر فشار بخار آب با دما ارتباط دارد.

زماني که هوا به حداکثر فشار خود مي رسد، معمولاً حاوي بخار آب نيست. فشار بخار نسبي (رطوبت نسبي هم ناميده مي شود) حالتي است که بين فشار بخار واقعي و فشار بخار اشباع شده در همان درجه حرارت وجود دارد. نقطه شبنم دمائي  است که در آن هوا از بخار آب اشباع شده است . بدين ترتيب با کاهش درجه دما ميعان آب صورت مي گيرد. نقطه شبنم اتمسفري، درجه حرارتي است که در آن بخار آب در فشار اتمسفري به مايع تبديل مي شود. نقطه شبنم فشار، دماي معادل به همراه افزايش فشار است.

 رابطه زير بکار برده مي شود :

(p – x) x  x V =  x   x T

x  x  x V =  x  x T

p = فشار مطلق کل (bar)

= فشار اشباع در دماي واقعي  (bar)

= فشار بخار نسبي

V = حجم کلي هواي مرطوب

ضريب ثابت گاز براي هواي خشک = 278.1 J / Kg x K

= ضريب ثابت گاز براي بخار آب = 461.3 J / Kg x K

= جرم هواي خشک (kg)

= جرم بخار آب (kg)

T = دماي مطلق هواي مرطوب (K)

1-4 انواع کمپرسورها (Types of compressors) در هوای خشک و بخار آب

1-5-1 دو اصل اساسي (Two basic principles) در هوای خشک و بخار آب

براي فشردگي هوا (يا گاز) وجود دارد، فشردگي ديناميک و اصل جابجايي. از جمله کمپرسورهاي جابجايي شامل کمپرسورهاي پيستوني و انواع متفاوت کمپرسورهاي چرخشي مي باشند. اينها از جمله رايج ترين کمپرسورها در بيشتر کشورها هستند.

به عنوان مثال در يک کمپرسور پيستوني هوا وارد محفظه تراکم مي شود، که اين محفظه از مجراي ورودي اش بسته مي شود. سپس حجم کمپرسور کاهش مي يابد و هوا متراکم مي شود. وقتي که فشار به اندازه فشار موجود در مانيفولد رسيد، سوپاپ خروجي باز مي شود و هوا در فشار ثابتي تحت کاهش مستمر حجم محفظه کمپرسور خارج مي شود.

در کمپرسور ديناميکي ، هوا وارد محفظه اي مي شود که داراي پروانه تراکم ساز، سريعي است که با سرعت بالايي مي چرخد . سپس گاز از طريق پخش کننده ها خارج مي شود که در آن انرژي جنبشي به فشار استاتيک تبديل مي شود . کمپرسور هاي ديناميکي در دو نوع با جريان محوري و شعاعي موجود مي باشند . همه آنها براي مقادير جرياني که حجم زيادي دارند مناسب هستند .

1-5-2 کمپرسورهاي جابجايي ( Displacement compressors ) در هوای خشک و بخار آب

يک پمپ دوچرخه ساده ترين نوع يک کمپرسور جابجايي است ،که در اين نوع پمپ ، هوا وارد سيلندر مي شود و توسط پيستون متحرکي فشرده مي شود. کمپرسور پيستوني داراي اصل عملکردي مشابهي است با يک پيستون ، اين کمپرسور داراي پيستوني است که در آن يک ميله اتصال و يک ميل لنگ چرخشي باعث عقب و جلو رفتن آن         مي شود . اگر براي فشردن هوا فقط يک طرف پيستون استفاده شود ، پيستون يکطرفه ناميده مي شود . اگر هر دو طرف بالا و پايين مورد استفاده قرار گيرد ، کمپرسور دو طرفه ناميده مي شود . تفاوت بين فشار در قسمت ورودي و قسمت خروجي به عنوان اندازه اي از کار کمپرسور است.

نسبت فشار ، رابطه بين فشار مطلق در قسمتهاي ورودي و خروجي است . بنابراين ماشيني که هوايي تحت فشار اتمسفر را تا 7 bar  فشرده مي سازد داراي کاري با نسبت          فشار  / 1=8 (  (7+1 است .

1-5-3 نمودار کمپرسور براي کمپرسور هاي جابجايي  ( The compressor diagram for displacement compressors ) در هوای خشک و بخار آب

شکل 1:15 نمودار تئوريکي کمپرسور را نشان مي دهد و شکل 1:16 نمودار واقعي کمپرسور پيستوني را نشان مي دهد . حجم کورس پيستون برابر است با حجم استوانه اي که پيستون در مرحله کورس مکش از آن عبور مي کند . ضريب مجاز حجمي منطقه اي است که بايد به دلايل مکانيکي در نقطه عطف پيستون باقي بماند و همچنين شامل منطقه مورد نياز سوپاپ ها نيز مي شود .

تفاوت بين حجم کورس پيستون و حجم مکش به انبساط هوايي بستگي دارد که قبل از اينکه مکش بتواند شروع شود در ضريب مجاز حجمي باقي مي ماند . تفاوت بين نمودار تئوريکي p/V و نمودار واقعي به طرح عملي کمپرسور بستگي دارد ، به عنوان مثال در يک کمپرسور پيستوني دريچه ها هيچگاه بطور کامل آببندي نمي شوند و هميشه نشت بين پيستون و ديوار و سيلندر وجود دارد . بعلاوه سوپاپ ها نمي توانند بدون تأخير باز و بسته شوند ، زيراکه اين تأخير وقتيکه گاز از ميان کانالها  عبور مي کند باعث افت فشار مي شوند . بنابر دلايل اين طرح است ، وقتيکه گاز به داخل سيلندر جاري مي شود ، گرما داده مي شود .کار تراکم با تراکم هم دمايي به صورت زير بيان مي شود :

W =  x  x 1n (/)

کار تراکم با تراکم هم دمايي ( بدون تبادل گرمايي با محيط )  به اينصورت است :

W =  x ( )

W =   کار تراکم ( J )

Pa ) ( فشار اوليه  =

)  ( حجم اوليه  =

Pa ) ( فشار نهايي  =

K = K ≈ 1/3 – 1/4   توان هم دمائي در بيشتر موارد با مضرب

اين رابطه نشان ميدهد که براي فشرده سازي هم دمايي ( بدون تبادل گرمايي با محيط )   نسبت به فشرده سازي هم دمايي کار بيشتري مورد نياز است . در واقع کار لازم بين حد هاي ( K ≈ 1/3 – 1/4 )   نهفته است .

1-5-4 کمپرسورهاي ديناميکي ( Dynamic compressors ) در هوای خشک و بخار آب

کمپرسور ديناميکي ،موتور جرياني است که در آن افزايش فشار بطور همزمان با عبور جريان گاز صورت مي گيرد . گاز جاري بواسطه پروانه هاي چرخنده اي سرعت بالائي به خود ميگيرد ، که بعد از اين ، وقتي که تحت نيرو مورد کاهش سرعت واقع ميشود ،به فشار تبديل مي گردد. اين کمپرسور ها بنابر جهت اصلي جريان به عنوان کمپرسور هاي شعاعي يا محوري ناميده مي شود.

در مقايسه با کمپرسور هاي جابجايي ، کمـپرسـور هـاي ديناميـکي داراي ويژگي بخصوصي هستند ، در اين
کمپرسور ها تغيير کوچکي در فشار کار باعث ايجاد تغيير بزرگي در ظرفيت مي شود . به شکل  1:19 نگاه کنيد.

هر سرعتي داراي يک حد ظرفيتي بالاتر و پايين تري است . حد بالاتر به اين معني است که سرعت جريان گاز به سرعت صوت مي رسد . حد پايين تر به اين معني است که فشار مقابل بزرگتر از فشار تراکم کمپرسور بوده و به معني بازگشت جريان در کمپرسور است که باعث ايجاد تکان ، ضربه و خطر خسارت مکانيکي در کمپرسور مي شود .

1-5-5 تراکم در چندين مرحله ( Compression in several stages ) در هوای خشک و بخار آب

به لحاظ تئوريکي گاز را مي توان يا بصورت فرايند هم دمايي و يا عدم تبادل گرمايي فشرده ساخت . اين کار مي تواند به عنوان قسمتي از يک فرايند بازگشت پذير انجام شود.

 اگر گاز فشرده شده را بتوان سريعاً در درجه حرارت
نهايي اش بعد از تراکم ،‌مورد استفاده قرار داد فرايند عدم تبادل گرمايي حتماً سودمند خواهد بود . در واقع بندرت
مي توان گاز را مستقيماً و بدون سرد کردن مورد استفاده قرار داد . بنابراين ازآنجائيکه اين فرايند نياز به کار کمتري دارد ، فرايند هم دمايي ترجيح داده مي شود .

در عمل تلاش مي کنيم اين فرايند را با سرد کردن گاز در طول مدت فشرده سازي محقق سازيم .

يک روش عملي براي کاهش گرمايش گاز اين است که تراکم را به چندين مرحله تقسيم کنيم . گاز بعد از هر مرحله سرد ميشود ،‌تا بيشتر فشرده گردد . کاهش نسبت فشار در مرحله اول باعث افزايش کارايي مي شود . اگر نسبت فشار در هر مرحله يکسان باشد ميزان انرژي مورد نياز نيز به پايين ترين سطح مي رسد .

هر چقدر که تعداد مراحل فشرده سازي بيشتر باشد ،‌کل فرايند به تراکم هم دمايي نزديک تر مي شود. با اين وجود ، يک حد اقتصادي براي تعداد مراحل تراکم در طراحي يک دستگاه واقعي وجود دارد .

1-5-6 مقايسه بين کمپرسورهاي جابجايي و گريز از مرکز( Comparison between displacement and centrifugal compressors ) در هوای خشک و بخار آب

منحني ظرفيت کمپرسور سانتريفوژ تفاوت قابل ملاحظه اي با منحني ظرفيت کمپرسور جابجايي دارد. کمپرسور گريز از مرکز ماشيني است که داراي ظرفيت متغير و فشار ثابتي است . در عوض کمپرسور جابجايي ، ماشيني با ظرفيت ثابت و فشار متغيري است .

مثال هاي ديگري از تفاوت هاي موجود بين اين دو کمپرسور است که کمپرسور جابجايي بر خلاف بيشتر کمپرسور هاي گريز از مرکز ، حتي در سرعت پايين نسبت فشار بالاتري دارد . کمپرسور هاي گريز از مرکز  به خوبي با مقادير زياد جريان هوا متناسب هستند .

1-6 الکتريسيته ( Electricity ) در هوای خشک و بخار آب

1-6-1 مجموعه اصطلاحات و تعاريف پايه اي ( Basic terminology and definitions ) در هوای خشک و بخار آب

جريان متناوبي که به عنوان مثال براي به کار گيري روشنائي و عملکردهاي موتور مورد استفاده قرار ميگيرد بطور پيوسته شدت و جهت جريان را تغيير ميدهد . شدت جريان از صفر به حداکثر مقدارش مي رسد ، سپس به صفر کاهش مي يابد ، جهت را تغيير مي دهد ، در جهت مخالف به حداکثر مي رسد و سپس دوباره صفر مي شود . بدين ترتيب جريان يک دوره را به اتمام مي رساند . دوره T ، زمان بر حسب ثانيه است که جريان طي آن مقادير خود را کسب مي نمايد . فرکانس تعداد دوره هاي کامل را در هر ثانيه بيان مي کند.

f = 1 / T

f =  فرکانس ( Hz )

T =  زمان براي يک دوره ( s )

وقتيکه درباره جريان يا ولتاژ صبحت مي کنيم معمولاً منظور ما ارزش مؤثر جريان است .

اگر جريان سينوسي باشد ، براي ارزش مؤثر ولتاژ جريان مربوطه رابطه زير بکار مي رود :

  =  ارزش مؤثر

اختلاف پتانسيل زير50 v  ، ولتاژ فوق العاده پايين ناميده مي شود . اختلاف پتانسيلي که زير 1000 v قرار دارد ، ولتاژ پايين ناميده مي شود . اختلاف پتانسيل بيش از 1000 v ، ولتاژ بالا ناميده مي شود . اختلاف پتانسيل هاي استاندارد در 50 Hz شامل 230 / 400 v   و 400 / 690 v  هستند .

1-6-2 قانون اهم براي جريان متناوب  ( Ohm’s law for alternating current ) در هوای خشک و بخار آب

جريان متناوبي که از يک سيم پيچ برق عبور مي کند باعث ايجاد يک جريان مغناطيسي مي شود . اين جريان مغناطيسي به همان صورت جريان متناوب ، شدت و جهت جريان را تغيير مي دهد . وقتيکه جريان تغيير ميکند بر طبق قوانين القايي يک نيروي محرکه الکتريکي  در سيم پيچ برق بوجود مي آيد . اين نيروي محرکه الکتريکي  در جهت مخالف به سمت ولتاژ قطب الکتريکي بسته هدايت مي شود . اين پديده خود القايي ناميده مي شود .

خود القايي در يک واحد جريان متناوب تا اندازه اي باعث جابجايي فاز بين جريان و ولتاژ مي شود و تا حدودي باعث افت ولتاژ القايي مي شود . ظاهراً ، مقاومت دستگاه با احتساب جريان متناوب بزرگتر است از مقاومت محاسبه شده يا اندازه گيري با جريان مستقيم .

جابجايي فاز بين جريان و ولتاژ توسط زاويه   نشان داده مي شود . مقاومت القايي توسط X نشان داده مي شود . مقاومت بوسيله R نشان داده مي شود . مقاومت ظاهري در يک دستگاه يا هادي توسط Z نشان داده مي شود .

رابطه زير براي مقاومت ظاهري به کار برده مي شود :

Z =

Z = مقاومت ظاهري  (  )

R = مقاومت  (  )

X =  مقاومت القايي(  )

قانون اهم براي جريان متناوب بدين صورت است :

U =  I x Z

 

U = اختلاف پتانسيل  ( V )

I = جريان ( A )

Z =  مقاومت ظاهري(  )

1-6-3 سيستم سه فاز ( Three-phase system ) در هوای خشک و بخار آب

جريان متناوب سه فاز در ژنراتوري توليد مي شود که داراي سه سيم پيچ جداگانه است .تمام مقادير اختلاف پتانسيل سينوسي در رابطه با يکديگر 120˚ جابجا مي شوند .

دستگاههاي مختلف را مي توان به يک سيستم سه فاز متصل ساخت . يک دستگاه تک فاز ميتواند به يکي از فازها و اتصال زمين متصل شود . دستگاه هاي سه فاز ميتوانند به دو طريق ستاره ( Y ) يا مثلث ( ∆ ) متصل شوند . در اتصال ستاره يک ولتاژ فاز بين خروجي ها قرار دارد . در اتصال مثلث يک ولتاژ اصلي بين خروجي ها قرار دارد .

1-6-4   توان  ( Power ) در هوای خشک و بخار آب

توان کنشي ، P ، توان مفيدي است که مي تواند براي کار مورد استفاده قرار گيرد . توان واکنشي ، Q ، توان بيهوده اي است و نمي تواند براي کار مورد استفاده قرار گيرد . توان ظاهري S تواني است که بايد از ذخيره جريان برق مصرف شود تا به توان کنشي دستيابي پيدا کند .

رابطه بين توان کنشي ، واکنشي و ظاهري معمولاً توسط مثلث توان نشان داده مي شود .

رابطه زير به کار مي رود :

تک فاز  :   P = U x I x Cos

Q = U x I x Sin

S = U x I

Cos = P / S

سه فاز     P =  x  x I x Cos

Q =  x  x I x Sin

S =  x  x I

Cos = P / S

U = اختلاف پتانسيل  ( V )

=  اختلاف پتانسيل اصلي ( V )

=  ولتاژ فاز

I = جريان ( A )

=  جريان اصلي ( A )

=  جريان فاز ( A )

P = توان کنشي ( W )

Q = توان واکنشي ( V A r )

S = توان ظاهري ( V A )

= زاويه فاز

Cos = فاکتور توان

1-6-5 موتور الکتريکي ( The electric motor ) در هوای خشک و بخار آب

متداولترين موتور الکتريکي ، موتور سه فاز القائي است . اين نوع موتور را مي توان در تمام صنايع پيدا کرد .بي صدا و قابل اتکا ، اين موتور قسمتي از بيشتر سيستم ها ، به عنوان مثال ، کمپرسورها است .موتور الکتريکي شامل دو قسمت اصلي است ، استاتور ساکن و روتور گردنده .استاتور ميدان مغناطيسي چرخشي بوجود مي آورد و روتور اين انرژي را به حرکت تبديل ميکند ، به عنوان مثال انرژي مکانيکي .

استاتور، به منبع جريان برق سه فاز متصل مي شود . جريان در سيم پيچ هاي استاتور باعث ايجاد ميدان نيروي مغناطيسي چرخشي مي شود که اين ميدان شامل جريان هاي موجود در روتور است و باعث ايجاد ميدان مغناطيسي در آنجا نيز مي شود . رابطه متقابل بين ميدان هاي روتور استاتور گشتاور چرخشي بوجود مي آورد که باعث چرخيدن محور روتور مي شود .

1-6-5-1  سرعت چرخش ( Rotation speed ) در هوای خشک و بخار آب

اگر محور گردنده موتور بايد با سرعتي مشابه با سرعت ميدان مغناطيسي بچرخد ، جريان القاء شده در روتور بطور همزمان بايد صفر باشد . با اين وجود به علت اتلاف هاي انرژي به عنوان مثال در محل هاي اصطکاک ، اين امر غير ممکن است و سرعت هميشه تقريبا 1-5%  از سرعت همزمان ميدان مغناطيسي پايين تر است . براي اين سرعت همزمان رابطه زير بکار برده مي شود :

n = 2 x f x 60 / p

n = سرعت همزمان  ( r / min )

f = فرکانس منبع جريان برق  ( Hz )

P = تعداد قطب ها

1-6-5- 2  راندمان ( Efficiency ) در هوای خشک و بخار آب 

تبديل انرژي در موتور بدون ايجاد اتلاف صورت نمي گيرد . ايجاد اين اتلاف شامل تلفات مقاومتي ، تهويه اي ، مغناطيسي و اصطکاکي مي باشد . رابطه زير براي ميزان کارائي به کار مي رود .

 =

= راندمان

= توان محور ، توان معين شده ( W )

= توان اعمال شده  ( W )

هميشه توان حقيقي،  ، بر روي پلاک مشخصات فني موتور نوشته مي شود .

1-6-5-3 طبقه بندي عايق ( Insulation class ) در هوای خشک و بخار آب

مواد عايق در سيم پيچي هاي موتور بر طبق IEC 85 ( کميته الکترونيکي بين المللي ) به دو کلاس عايق تقسيم مي شوند .يک حرف که معرف درجه حرارت است ، حد بالاي بکار گيري را مشخص مي کند . اين حرف مربوط به حد بالاي عايق محاسبه شده در منطقه مورد مصرف است . اگر حد بالا ي دمااز 10˚C  تجاوز کند  طول عمر عايق نصف مي شود .

کلاس عايق

B = 130˚C

F = 155˚C

H = 180˚C

دماي محيط

40

40

40

افزايش دما

80

105

125

حاشيه حرارتي

10

10

15

دماي نهايي حداکثر

130

155

180

1-6-5-4 کلاس هاي محافظت ‌( Protection classes ) در هوای خشک و بخار آب

کلاس هاي محافظت بر طبق IEC 34 – 5   بيان مي کنند که چگونه موتور در مقابل آب و تماس محافظت مي شود. اين کلاس ها با استفاده از حروف IP و به همراه دو رقم  بيان مي شوند . اولين رقم محافظت در مقابل تماس و نفوذ در مقابل يک شئ جامد را بيان مي کند . دومين رقم محافظت در مقابل آب را بيان مي کند . به عنوان مثال در :

IP 23  : رقم (2) محافظت در مقابل اشياء جامد بزرگتر از 12 mm را بيان مي کند ، رقم (‌3) محافظت در مقابل
پاشش هاي آب تا 60˚ بصورت عمودي را بيان مي کند .

IP 54  : رقم (5) مقاومت در مقابل گرد و خاک ، و رقم (4) محافظت در مقابل آبي که از تمام جهات پاشيده مي شود را بيان مي کند. IP 55  رقم (5) محافظت در مقابل گرد و خاک ، و رقم (5) محافظت در مقابل جريان هاي آب کم فشار از تمام جهات را بيان ميکند .

1-6-5-5  روش هاي خنک کاري ( Cooling methods ) در هوای خشک و بخار آب

روش هاي خنک کاري بر طبق IEC 34-6 بيان مي کند که چگونه موتور بايد خنک شود . اين روش بوسيله حروف  C I به همراه دو رقم بيان مي شود . به عنوان مثال IC 01 نشان دهنده گردش آزاد و تهويه خاص خود و IC 41 خنک کاري جداره اي و تهويه خاص خود است  .

1-6-5-6  روش نصب تجهيزات ( Installation method ) در هوای خشک و بخار آب

روش نصب تجهيزات بر طبق IEC 34-7 بيان مي کند که موتور چگونه بايد نصب شود . . اين روش بوسيله حروف M I به همراه چهار رقم بيان مي شود . به عنوان مثال IM 1001 نشان دهنده دو ياتاقان ، ميله گردنده به همراه ياتاقان گرد با انتهاي آزاد است . به عنوان مثال ،IM 3001 نشان دهنده دو ياتاقان ، ميله گردنده به همراه ياتاقان گرد با انتهاي آزاد ، بدنه استاتور بدون پايه ، درپوش بزرگ به همراه سوراخ هاي محفوظ مسطح است .

1-6-5-7  اتصالات ستاره ( Y ) و مثلث ( Δ )  ( Star (Y) and delta () connections ) در هوای خشک و بخار آب

موتور الکتريکي سه فاز به لحاظ سيم پيچي ، مي تواند به دو صورت بسته شود ، روش ستاره ( Y ) و يا مثلث ( Δ ) . فازهاي سيم پيچي در موتور سه فاز به صورت W و V و U  ( U1-U2 , V1-V2 ,W1-W2 )  مشخص مي شوند . با اتصال ستاره ( Y ) قسمتهاي انتهايي فازهاي سيم پيچي موتور به يکديگر متصل مي شوند تا نقطه صفري بوجود آورند که شبيه يک ستاره است .

ولتاژ فاز (   /  ولتاژ اصلي   = ولتاژ فاز  ،  به عنوان مثال 400 V = 690 /     ) در سراسر سيم پيچ ها بر قرار خواهد شد . جريان اصلي    به سمت نقطه صفر تبديل به جريان فاز مي شود و متناسب با آن يک جريان فاز در سراسر سيم پيچي عبور خواهد کرد  .

با اتصال مثلث ( Δ ) قسمت آغازين و قسمت هاي انتهايي را به فازهاي متفاوت متصل مي کنيم که بعداً شبيه مثلث مي شود . سپس يک ولتاژ اصلي در سراسر سيم پيچ ها برقرار مي شود. جريان  در داخل موتور جريان اصلي است و اين جريان بين سيم پيچ ها تقسيم خواهد شد و از طريق  جريان فاز را ايجاد مي کند . يک موتور مي تواند به صورت اتصال ستاره 690V يا اتصال مثلث 400V  متصل شود . در هر دو مورد ولتاژ موجود در سيم پيچ ها 400V خواهد بود .جريان موجود در موتور با اتصال ستاره 690V نسبت به اتصال مثلث 400V ، پايين تر خواهد بود. رابطه بين سطوح جريان  است .

به عنوان مثال بر روي پلاک موتور 690/400 V  درج مي شود. اين عدد به اين معني است که براي اتصال ستاره نياز به ولتاژ بالاتر و در اتصال مثلث نياز به ولتاژ پايين تر است .جريان نيز بر روي پلاک درج ميگردد که بيانگر ، مقدار پايين تر براي اتصال ستاره و مقدار بالاتري براي اتصال مثلث است .

1-6-5-4  گشتاور ( Torque ) در هوای خشک و بخار آب

گشتاور چرخشي يک موتور الکتريکي ، اصطلاحي است که براي ظرفيت چرخشي روتور به کار ميرود. هر موتور داراي يک گشتاور حداکثر است . اگر بار وارده بالاي اين گشتاور باشد به اين معني است که موتور توان چرخش را ندارد .   با يک بار وارده معمولي ، موتور به طور چشمگيري زير حداکثر گشتاورش کار مي کند ، با اين وجود ، در لحظه شروع بار زيادي به موتور وارد مي شود .مشخصات موتور معمولاً در يک منحني گشتاور توضيح داده مي شوند .

هوای خشک و بخار آب – هوای خشک و بخار آب – هوای خشک و بخار آب