خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی

خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی

خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی

خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی :

     آشنایی با خطرات استفاده از تجهیزات مخصوص محیط های عایق در محیط های هادی در واقع شناخت وضعیتی است که ما در ایران با آن روبرو هستیم. البته هستند کسانی که با شناخت خطرات، با طیب خاطر از سیستم های با هادی حفاظتی (PE) استفاده می کنند ولی بیشتر مردم از این مسایل بی خبرند و در معرض برق گرفتگی قرار دارند.

شکل 622-4 یک محیط هادی را که در آن از لوازم مخصوص محیط های عایق استفاده شده است، نشان می دهد تجهیزات مخصوص محیط های عایق عبارتند از آنهایی که اتصال به هادی حفاظتی در آنها وجود ندارد (کلاس0) و پریزهای مورد استفاده در آنها نیز دارای فقط دو کتاکت می باشند. در این محیط ها می توان از لوازم کلاس II استفاده کرد ولی ما در بحث خود باید حالت های خطرناک را مطالعه کنیم. در فصل سوم ممکن است انواع مشابه شکل 622-4 وجود داشته باشد ولی در اینجا برای تسلسل صحیح مسایل لازم است مطلب یک بار دیگر تکرار شود.

به سادگی دیده می شود که کل حفاظت در برابر برق گرفتگی به عهده (basic in sulation) یا عایق بندی اصلی است و اگر این عایق بندی به هر علت خراب شود و بین فاز و بدنه هادی دستگاه اتصالی برقرار شود، از طریق بدن انسان و زمین هادی مدار بسته شده و برق گرفتگی پیش خواهد آمد.

شکل 622-4 نتیجه استفاده از تجهیزات کلاسه (0) در محیط های هادی برق گرفتگی است.

خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی

622–3-2- محیط عایق چگونه ایجاد ایمنی می کند.

     شکل 622-5 و دیاگرام آن نشان می دهد که چگونه عایق بودن محیط مانع عبور جریان برق می شود که بدن انسان قسمتی از زنجیره مسیر آن را تشکیل می دهد. البته فقط محیط عایق برای برقراری ایمنی کافی نمی باشد. اگر دو دستگاه از لوازم نصب شده در یک محیط عایق که از دو فاز مختلف تغذیه می کنند در عین حال دچار خرابی عایق بندی شوند و فاصله آنها به طوری باشد که انسان بتواند در عین حال با هر دوی آنها در تماس باشد، خطر برق گرفتگی بسیار شدید خواهد بود. اگر یک دستگاه از لوازم نصب شده در یک محیط عایق نزدیک به یک بدنه هادی بیگانه باشد به طوری که بدنه های هر دوی آنها را بتوان در عین حال لمس نمود. از این بار نیز خطر برق گرفتگی وجود خواهد داشت منتهی ولتاژ تماس به جای u برابر با  خواهد شد. پس علاوه بر عایق بودن محیط لازم است وسایل برقی خارج از دسترس یکدیگر باشند و همین طور بین وسایل برقی و بدنه های هادی بیگانه نیز همین شرط برقرار باشد یا اینکه لوله کشی بدنه بیگانه در مرز ورود به محیط عایق به کمک قطعات عایق (مثلاً پوشن عایق) از قسمت های در تماس با زمین مجزا شود. یادآوری بند 622-3-0 را ببینید.

622-5 شرایط تامین ایمنی به کمک محیط عایق با استفاده از تجهیزات کلاس (0)

یک بار دیگر متذکر می شود که فقط با شناختن خطرات مرگبار استفاده از مقررات مربوط به محیط های عایق در محیط های هادی (عادی) است که ممکن خواهد بود هر چه زودتر سیستم های برقی کشور را با به کارگیری اقدامات لازم به صورت انتخاب روش های سیستم TN یا TT ، بی خطر نمود.

622-3-3- مسائلی که باید برای تامین ایمنی در محیط های عایق رعایت شوند.

     برای ایجاد ایمنی کامل در محیط های عایق لازم است موارد زیر رعایت شوند.از نظر کامل بودن مطالب، مسائلی که قبلاً درباره آنها به تفصیل بحث شده است در اینجا دوباره فهرست وار ذکر می شوند.

• برای حفظ ایمنی در محیط های عایق، افراد نباید بتوانند در آن واحد با اجزای زیر تماس برقرار کنند:
• دو بدنه هادی مربوط به تجهیزات و یک بدنه هادی بیگانه.
• یک بدنه هادی مربوط به تجهیزات و یک بدنه هادی بیگانه.

(برای بحث درباره موراد بالا، 622-3-2 را ببینید)

(برای بحث درباره موارد بالا، 622-3-2 را ببینید)

موارد بالا هنگامی برآورده شده تلقی می گردند که فاصله نسبی بدنه های هادی از هم یا از بدنه های بیگانه یا فاصله نسبی بدنه های بیگانه از هم، از 2 متر کمتر نباشد. اگر تجهیزات فوق یعنی بدنه های هادی و بدنه های بیگانه در خارج از دسترس قرار گرفته باشند. فاصله 2 متر را می توان به 1،25 متر تقلیل دارد.

یاد آوری 1- با توجه به لزوم رعایت حریم 2 متر یا 1،25 متر بین امواع مختلف از بدنه های هادی از یک طرف و رشد طبیعی تعداد لوازم مورد استفاده در یک فضا از طرف دیگر، رعایت خواسته فوق در بعضی موارد نا ممکن شده و سبب عدم امکان استفاده از این نوع روش حفاظتی می گردد.

• با نصب موانع بین بدنه های هادی و بدنه های بیگانه به نحوی که فواصل بین بدنه های مختلف به مقداری که در بالا گفته شده است ازدیاد باید. این موانع نباید به زمین با به بدنه های بیگانه وصل شوند و تا جایی که ممکن است باید از مواد عایق ساخته شده باشند.
• عایقبندیها و ترتیباتی که برای بدنه های هادی بیگانه داده می شوند (بوشن ذکر شده در بند 22-3-2) باید دارای استحکام مکانیکی کافی بوده و بتوانند آزمون ولتاژی به مقدار 2000 ولت را تحمل نمایند. در این آزمون نشت جریان در بهره برداری عادی نباید از یک میلی آمپر تجاوز کند.
• در محیط های عایق نباید هادی حفاظتی (PE) وجود داشته باشد.
• مقاومت کف ها و دیوارهای عایق در هر نقطه اندازه گیری (طبق خواسته های IEC 3646) نباید از مقادیر زیر کمتر باشد:

• 50 کیلواهم، در مورادی که ولتاژ اسمی تاسیسات از 500 ولت بشتر نباشد.
• 100 کیلواهم، در مواردی که ولتاژ اسمی تاسیسات از 500 ولت بیشتر باشد.

یادآوری 2- برای تامین ایمنی در محیط های عایق لازم است نکات عدیده ی دیگری را رعایت نمود که توصیه می شود برای آشنایی با آنها به مدارک IEC36441 مراجعه شود.

622-4- حفاظت در برابر تماس غیر مستقیم با استفاده از هم بندی هم ولتاژ کننده بدون اتصال به زمین

    حفاظت با استفاده از هم بندی همولتاژ کننده تامین می شود ولی بدون اتصال به زمین که در سیستم های با هادی حفاظتی انجام می شود. این سیستم بسیار شبیه سیستم قبلی یعنی حفاظت با استفاده از محیط غیر هادی (عایق) می باشد. با این تفاوت که در سیستم قبلی با ایجاد فاصله بین بدنه های هادی و بیگانه از تماس همزمان با آنها جلوگیری می شود. ولی در سیستم مورد بحث، برای جلوگیری از خطر، همه بدنه ها همبندی می شوند ولی به زمین وصل نمی شوند. این سیستم ها ممکن است دارای کف عایق باشند که در هم بندی شرکت داده می شود، ولی به زمین متصل نیست. نکته اخیر ممکن است به هنگام ورود یا خروج افراد به محیط، خطر آفرین باشد به این معنی که یک پای فرد روی کف هادی که در اثر خرابی عایق بندی برقدار شده است قرار گیرد و پای دیگر وی در بیرون از محوطه، روی کف معمولی که وصل به زمین است مستقر شود. در هر حال، موارد استفاده از این نوع حفاظت بسیار نادر است.

شکل 622-6 حفاظت در برابر تماس غیر مستقیم با استفاده از هم بندی هم ولتاژ کننده بدون اتصال به زمین

یاد آوری- برای تامین ایمنی در محیط های عایق با همبندی هم ولتاژ کننده نکات دیگری وجود دارند که توصیه می شود برای آشنایی با آنها به مدارک IEC 36441 مراجعه شود.

خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی / خطرات استفاده از تجهیزات مختص عایق در محیط های هادی